1989, Den vise kvinna frå Nord.

Denne helga blir det to blogginnlegg. Eg er inspirert til å skrive. Ute er det ruskete, storm og regn.

I 1989 vart eg overført frå Avdeling Sør til C4, begge lukka poster ved ein stor psykiatrisk sentral institusjon i Møre og Romsdal. Dette var ei tyngre avdeling, som mine medpasienter advarte meg mot. Eg fekk høyre at kom eg dit, ville eg ikkje kome ut igjen. Eg var 24 år. Eg kom etterkvart på storskjerminga/isolat på C4.

Den besto av ein stor gang, med pasientrom på eine sida, og ei stue på andre sida av gangen. I gangen var der ikkje andre møbler enn stoler til vaktene/pleierane.  Eg var åleine inne på denne storskjerminga. Rommet mitt var strippa for møbler og bilder. Eg hadde madrass på gulvet og sengetøy. Om natta sat vaktene utanfor døra mi, med foten mot dørbladet, slik at eg ikkje kom meg ut. Det var eit lite vindu i døra, slik at dei kunne observere meg, og eg dei…. For meg er dette isolat, ikkje skjerming.

Om nettene var eg veldig redd. Eg frykta at eg aldri meir skulle få leve livet mitt slik eg ønska. Eg visste ikkje kva planen var, eg forsto ikkje behandlinga eg vart utsett for. Det var då ho kom i meg; Den vise kvinna frå Nord.

Om nettene sat eg på senga, og nynna på Jørn Hoel sin sang ”Har en drøm”

Har en drøm om å komme hjem
Dit ei framtid ennå bor
Har en drøm om å finne frem
Over ei mørklagt jord
Snart stiger sol et sted i øst
og i natt har ingen gitt deg svar
Men det finnes ei fattig trøst
Drømmen du alltid bar

Har en drøm om å høre tel
I en hverdag taus og grå
Har en drøm om at alt æ vil
finne en vei å gå
Snart stiger sol et sted i øst
alt vil være som det en gang va
Men det finnes ei fattig trøst
Drømmen du alltid bar

Et døgn går forbi
Du lever på lånt og kostbar tid
Mens et hjerte slår
og dagan går og går

Har en drøm om et ainna land
og en lengsel øm og stor
Har en drøm som e skrift i sand
Skreven med store ord
Snart stiger sol et sted i øst
Og en verden venter kald og klar
Men det finnes ei fattig trøst
Drømmen du alltid bar

Lalalananana osv…

Snart stiger sol et sted i øst
og i natt har ingen gitt deg svar
Men det finnes ei fattig trøst
Drømmen du alltid bar

Låtskrivere: Trygve Hoff / Svein Gundersen

-Og gråt.  Men sola sto opp i øst, og det kunne eg sjå frå vinduet. Eg byrja derfor å helse til dei vise kvinnene i Øst, i Sør, i Vest og til dei gamle i Nord –med respekt. Eg var ung, men kjente/såg at eg sto i ein tradisjon med vise kvinner.  Og eg var ny i Nord. Dette har fulgt meg kvar gong eg blir aktivert –eller psykotisk som dei biomedisinske herrer beskriver det. Eg kjenner då på ei voldsomme kraft.

-Eg har ikkje vore ein enkel pasient…. Eg har ikkje vore voldelig anna enn i pressa situasjoner: ved tvangsmedisinering. Då kjemper eg for livet mitt.

Men kanskje var det slik at eg måtte finne eit felleskap der det ikkje var ein forståelse? Eg har aldri vore meir åleine og redd enn det eg var på C-4, men heller aldri kjent meg så sterk som disse morgenane når sola sto opp i øst.  -Og eg kunne helse i respekt.  Kanskje måtte eg finne meg eit alter ego for å bere håpet og trua på at eg ville overleve og kome tilbake til livet?

Dette var etter at eg hadde gått i korridoren for flyktningane som eg forteller om i bloggen under. Det var etter at eg hadde fortalt at Nelson Mandela kom til å tale for ei stor folkemengde i Sør-Afrika –Det såg eg i stålaskebegeret på rommet mitt på Avd. Sør. –Og C-4  var etter at eg hadde brukt ei heile natt for å formidle Kuwait krigen… Då sat nattevaktene fjetra på røykerommet og formidla at det var kjempespennende å høyre på meg.  Jaja, ikkje veit eg. Men slik var det og har det vore for meg.  Mandela vart sett fri året etter i februar og Kuwait krigen starta i august 1990.  Eg var innlagt seinvinteren og våren 1989.

Etter storskjerminga var eg ei kort tid inne i avdelinga på C-4, før eg kom på anna skjerming. Dette var påska 1989.  Den påska kan eg dessverre ikkje beskrive så godt. Eg husker berre glimt. Mellom anna at eg sat på golvet to meter frå toalettet å tissa på meg. Eg var overmedisinert og hadde spasmer i heile kroppen. Noko som er svært smertefullt. Eg klarte ikkje å gå. Eg veit frå beskrivelse av besøkende at eg sat i ein stol. Men eg var ikkje kontaktbar. Eg klarte ikkje å prate. Dette pga medisin. Dette kan eg ikkje huske. Det var ein ubeskrivelig vond opplevelse for mine pårørende som besøkte meg.  Dei vart redde. Eg husker at det kom sprøyter også om natta. Ser enda nattsøster for mitt indre i kvit legefrakk og seilerstøvler. Ho sprang mellom bygga. Eg husker det kom inn ein kvinnelig psykiater, eg spurte om dei skulle drepe meg. Då stoppa medisineringa.  ”Min” psykiater som hadde ansvar for medisineringsregimet hadde påskeferie, og takk for det.  Eg er evig takknemlig for at den kvinnelige psykiateren såg meg, og lytta til meg. Kroppen min var på bristepunktet av kva den kunne tåle. Kan huske smerter i hjertet.

Denne påska er hovedårsaka til min PTSD.  Dei klarte nesten å ødelegge meg og min vilje.

Eg har vore tvangsinnlagt nokre gonger i livet. (1988/89 og i 91. I 1994. 2005 og 2007, i 2014 og 2016) Når eg er i overlevelse for å stenge mine traumer ute så kan eg bli aktivert og opptre voldsomt.  Kanskje må eg lage litt støy for å slippe å kjenne på det som er vondt og vanskelig? No har eg tatt utdanning som IoPT terapeut. Og eg forstår at eg må bere meg sjølv på ein anna måte. Eg må jobbe med å stå i mine sunne deler, og ikkje drepe meg sjølv med jobb og anna i overlevelse.

Men det som gjer meg trist er at den ”behandlinga” eg har fått –som eg har gitt dokke eit innblikk i frå 1989 ikkje er spesiell. I 2016 vart dei unge og eg møtt med tvangsmedisinering, isolat, beltelegging. Eg vart rett nok berre trua med beltelegging.  Dei psykiatriske diagnosene beskriver berre symptom eit menneske i krise kan vise. Er det rett å knuse eit menneske i krise med medikament, isolat og beltelegging? For å fjerne symptoma?  Eg har savna å bli sett. At nokon intervjuer meg om meg om mitt liv, for å forsøke å finne årsak til mine symptom.  Eg trur at alt henger samen med alt, og at mine syn/kjensler har rot i mitt virkelige liv, frå generasjonane før meg…. Eller, -på eit forunderlig vis, det som kjem?

Mitt alter ego ”Den vise kvinna frå Nord” har bore meg gjennom dei svartaste nettene, og har vore viktig for meg.  Men er det sjukt?  Eller er det utslag av at eg er kreativ i møte med smerte? At eg var i fare? Er det ein overlevelsesstrategi som har vore nødvendig?  Dei medisinerte viljen min sønder og sammen, men eg fann ei styrke, ei kraft.  Og når eg seinare i livet har blitt aktivert i min PTSD og har vore i høgaste beredskap er det denne viljen/krafta eg kjenner på ved innleggelser. Eg er så redd tvangsmedisinering at eg kan ikkje beskrive den redselen med ord. Då er det trygt å ha den vise kvinna i mitt indre….

God Søndag!